Elektrikli Araçlar Nasıl Şarj Olur? Nasıl Çalışırlar?
Otomotiv dünyasında küresel bir yarış haline gelen elektirikli araçlar gözünü geleneksel içten yanmalı motorların kullanıldığı araçların tahtına dikmiş vaziyette. Ülkemizin de yerli otomobil ile yerini almaktadır. Elektrikli araçlar bilindiği üzere akaryakıt yerine elektrik tüketmektedir. Bu yarışta en büyük ayırt edici özellik kullanılan pillerin ömrüdür. Araç üreticileri bu konuda ARGE çalışmalarına hız kesmeden devam ederken sizlere ilerde adını daha sık duyacağımız elektirikli araçların nasıl şarj olduğundan bahsedeceğim.
- Elektrikli araçlar ses çıkartan mekanik parçaları olmaması sebebiyle oldukça sessiz ve konforludur.
- Elektrikli araçlar motorlarının harcadığı enerjinin %10 kadarlık bir kısmını harekete geçiremezken bu oran akaryakıt kullanılan motorlarda %65 %70’ekadar çıkabilmektedir.
- Elektrikli araçlar çalışma şekline göre değişmekle birlikte akaryakıt kullanılan araçlara göre daha çevre dostudur.
- Elektrikli araçların yakıt deposu olmaz bunun yerine bataryaları vardır. Elektriği buradan motora iletmektedir.
- Gücünü regülatörden alır. Regülatörler yeniden şarj edilebilmektedir bu sayede yeniden kullanılabilir.
- Elektrikli araçlarda akaryakıt kullanılmadığı için manifold yerine kablolar bu işlevi gerçekleştirir.
- Yine motor tipine göre değişmekle birlikte benzinli motorlara göre maliyeti 1/6 orana kadar düşürebilmektedir.
- Elektrikli araçların bakım aralıkları içten yanmalı araçlara göre daha geniştir.
Elektirikli araçlar üç farklı türden oluşmaktadırlar.
Tam Elektirikli Araçlar
- Hibrit Araçlar
- Hafif hibrit araçlar
- Şarj edilebilir Hibrit araçlar (Plug-in)
- Yakıt hücreli araçlar
Tam Elektrikli Araçlar
Öncelikle elektrikli araçların motorlarının nasıl çalıştığını anlamalıyız. Elektrikli motorların çalışma prensibi içten yanmalı motorlardan farklıdır, motor güç üretmek için akaryakıt yerine bataryadaki elektriğe ihtiyaç duyar. Elektrikli motorların yakıt depoları bataryalarıdır. Bataryanın enerjiyi depolama kapasitesi, tam şarj olmuş bir batarya ile gidebileceğiniz menzili belirleyen önemli faktörlerden biridir.
En büyük dezavantajı şarj istasyonlarının az olmasıdır. Uzun mesafe yolculuklarda oluşabilecek şarj ihtiyaçlarının çözümü menzil arttırıcılardır. Menzil arttırıcı ihtiyaç halinde araç bataryasını şarj eden, benzinle çalışan bir jeneratördür. Ev dışı şarj istasyonlarının zamanla yaygınlaşması bu sorunu çözecektir.
Hibrit Sistemli Araçlar
Hibrit Sistemlerde tam elektrikli sistemden farklı olarak iki tip motor bulunmaktadır. Bunlardan biri elektrikli diğeri içten yanmalı motordur. Bu iki motor birbirinden bağımsız veya birlikte çalışabilmektedir.
Hibrit araçların iki farklı seçeneği bulunmaktadır. Bunlar;
- Hafif hibrit araçlar
- Şarj edilebilir Hibrit araçlar (Plug-in)
Hafif Hibrit Araçlar
Hafif hibrit araçlarda elektrikli motor, içten yanmalı motoru desteklemektedir. Araçlar kalkış esnasında çok fazla yakıt tüketir. Elektrikli motor kalkış esnasında ve hızlanma için içten yanmalı motoru destekler. Böylece araç daha az zararlı gaz salınımı yapmaktadır.
Hafif hibrit araçlar şarj istasyonu kullanmazlar. Bataryaları ise frenleme esnasında oluşan sürtünmede açığa çıkan enerjinin elektriğe dönüştürülüp bataryalarda depolayan geri kazanımlı frenleme sistemiyle şarj edilir.
Ana itiş gücü sisteminin içten yanmalı motor ile sağlanması, akaryakıt istasyonlarının yaygınlığı normal araçlara göre daha ekonomik ve şarj kaygısı olmadan seyahat edebilmenizi sağlamaktadır. Akaryakıt kullanması sebebiyle tam anlamıyla doğa dostudur diyemesek de doğaya daha az zarar vermektedir.
Şarj edilebilir Hibrit araçlar (Plug-in)
Şarj edilebilir hibrit araçlarda (plug-in) hafif hibrit otomobiller gibi iki adet motor bulunmaktadır. Farkı bu motorların hangisini kullanmak istediğimize karar verebilmemizdir. Bataryasının menzili yeten mesafelerde sadece elektrikli motor kullanılarak ekonomik bir sürüş sağlanabilir. İhtiyaç duydukları elektrik enerjisini geri kazanımlı frenlemeden ve şarj ile karşılamaktadırlar.
Şarj edilebilir hibrit araçlarla (plug-in) şarj konusunda endişeleriniz olmaz, şarj edilebilir olması sayesinde uzun menziller elektrikli motor ile yolculuk edebilir, Şarjınız bittiğinde veya isteğe bağlı olarak aracınızı benzinli motor ile kullanabilirsiniz.
Yakıt Hücreli Araçlar
Yakıt Hücreli Araçlar hidrojen ile çalışmasına rağmen elektrikli araçlar kategorisinde yer almaktadır bunun sebebi ise şöyle açıklanabilir. Yakıt hücresinde hidrojen ile havada bulunan oksijenin reaksiyon göstermesi neticesinde oluşan elektrik enerjisi bataryaya sonrasında da motora iletilir. Bu esnada sıcak hava ve buhar salınımı gerçekleşir. Ayrıca yakıt hücreli araçlar harcadıkları enerjinin bir kısmını geri kazanımlı frenleme ile tekrar bataryalara iletebilirler.
Bu sistemde hidrojen üretimi için çok fazla elektrik ihtiyacı duyulması, Hidrojenin dolum istasyonlarına taşınma ihtiyacı, Yakıt hücre sistemlerinin üretim maliyetinin yüksek olması, mevcut dolum istasyonlarının seyrek olması gibi dezavantajlar mevcuttur. Dolum süresinin çok kısa olması en büyük avantajıdır.
Hospitacar Yetkili Oto Ekspertiz
