OTOMATİK ŞANZIMAN NEDİR ?
Otomatik şanzıman durum ve şartlara göre vites değişimini otomatik olarak gerçekleştiren bir sistemdir. Otomatik şanzımanlar bütün hızlar için aracınızda maksimum performansı gösterecek vitesi sizin yerinize seçmektedir. Sürücülerin otomatik vitese manuel vites seçeneğine kıyasla daha fazla talep göstermelerindeki sebeplerden bazıları şunlardır; Kalabalık şehirlerdeki trafik artışı, araç kullanımında sağladığı kolaylıklar, sürüş esnasında dikkatini yola daha fazla verilebilme imkanı sunması, konfora verilen önceliğin artması, gelişen teknoloji ile birlikte yakıt tüketimi hususunda daha tasarruflu olmaları otomatik vitesin tercih edilmesindeki sebepleri ve avantajlarından bazılarıdır.
İlk olarak şanzıman tiplerini ayırmakla başlayalım.
- Manuel Şanzımanlar
- Tam Otomatik Şanzımanlar.- ZF 8HP, 7GTronic, EAT6, EAT8, CVT, X-Tronic, Multitronic, Autotronic
- Yarı Otomatik (Tek Kavrama) Şanzımanlar- MCP , Easytronic, Dualogic, MMT-M/M, ETG5 – ETG6, i-Shift, Auto6R , AMT
- Yarı Otomatik (Çift Kavrama) Şanzımanlar-DSG, S-Tronic, Powershift, EDC, TCT, Sequentronic – Sprintshift, Easy R, Getrag
TAM OTOMATİK ŞANZIMAN NEDİR ?
Vites kutusu tork konvertörü, şanzıman dişlileri ve hidrolik kumanda parçalarından oluşmaktadır.Basitçe tam otomatik şanzımanın sistemini anlatacak olursak, motor gücünün tork konvertörü ve hidrolik aparatların yardımıyla vites dişlilerine sonrasında tekerleklere aktarılması olarak açıklayabiliriz
YARI OTOMATİK ŞANZIMAN NEDİR ?
Vites değiştirme ve debriyaja basma işlemi araç beyni içerisindeki bölümlerden biri olan şanzıman beyni yönetimindedir. İşlemler mekatronik ve hidrolik sistemler tarafından yapılır. Viteslerin dişli yapısı, vites dişlileri ve senkromeçler manuel vites kutusu ile aynı denilebilecek kadar fazla benzerlik taşımaktadır. Tork konvertörü yerine baskı balata kullanılır.
OTOMATİK ŞANZIMAN ARIZALARI NELERDİR ?
- Yazılımsal problemler ve şanzıman beyni arızaları. Gerekli kalibrasyon ayarlarını bir servisten destek alarak yaptırabilirsiniz.
- Debriyaj kömürünün erken bitmesi. Kömürün değişimi sorunu çözecektir.
- Akü ve elektirik aksamından kaynaklı sorunlar şanzımanı doğrudan etkilemektedir.
- Zorlayıcı kullanımdan kaynaklı oluşabilecek sorunlar. Sert kullanımlar veya romörk çekmek gibi yapılan hatalar.
- Vites robotu yada diğer adıyla mekatronik arızalar vites geçişlerinin gerçekleşmemesine sebep olmaktadır. Arıza durumunda ikisininde değiştirmek gerekmektedir.
- Aşırı Isınma problemi. Trafikte aracı sürekli olarak D konumunda kullanımdan kaynaklanır.
- Mekatronik hidrolik basınç pompası arızaları
- Kavrama kaynaklı problemler. Kavramada bir sorun olması belirtileri şunlardır; aracın gaz tepkimelerinde gecikmeler yaşanması, devir alma süresinde artış, vites geçişlerinde titreme olmasıdır. Kavrama tamamen arızalandığında araç hareket edemez.
- Yağ kaçaklarından kaynaklı arızalar
- Şanzıman dişlilerinin ani dur kalklar yapılması durumunda zarar görmesi
- Şanzımanda vuruntu olması. Şanzıman bakımının yapılmaması veya yanlış yağ kullanımı gibi bakımda yapılabilecek hatalar.
- Yanlış kullanım kaynaklı arızalar.
OTOMATİK VE YARI OTOMATİK ŞANZIMAN ARASINDAKİ FARKLAR
- Tam otomatik şanzımanların vites düzeninde “P R N D S L D2 D3” konumları bulunmaktadır. Yarı otomatik tek kavrama şanzıman kullanılan araçların vites düzeninde “N R A + -” konumları bulunmaktadır. Yarı otomatik çift kavramalı şanzımanlarda araçların vites düzeni “P R N D S + -” konumları bulunmaktadır.
- Sürüş konforu konusunda tam otomatik ve yarı otomatik çift kavramalı şanzıman seçenekleri vites geçişleri konusunda konforun yüksek olduğu otomatik vites seçenekleridir. Ancak yarı otomatik tek kavramalı şanzımanlar bu konuda onların gerisinde kalmaktadır. Vites geçişleri gerçekleştiğinde araç içerisinde hafif bir konfor problemi yaşatmaktadır.
- Yarı otomatik tek kavramalı ve çift kavramalı şanzımanlar baskı balata kullanırken tam otomatik şanzımanlarda tork konvertörü kullanılmaktadır.
- Yarı otomatik şanzıman kullanılan araçlar eğimin yüksek olduğu yerlerde kalkış yapıldığı esnada geriye kaydırma yapmaktadır. Bu durum yokuş kalkış desteği ile büyük ölçüde ortadan kaldırılmış olsa da tam otomatik araçlar çalıştığı sürece kavrama durumunda olduğundan böyle bir durum söz konusu değil.
- Yakıt tasarrufu hususunda yarı otomatik çift kavramalı şanzımanlar tam otomatik ve yarı otomatik tek kavrama şanzımanlardan daha iyi sonuçlar vermektedir.
